‘‘สุคตีสุ โส ผลวิปากํ,

อนุภวติ ตตฺถ โมทติ;

อิธ จ ปน ภวติ โคปขุโม,

อภินีลเนตฺตนยโน สุทสฺสโนฯ

‘‘อภิโยคิโน จ นิปุณา,

พหู ปน นิมิตฺตโกวิทา;

สุขุมนยนกุสลา มนุชา,

ปิยทสฺสโนติ อภินิทฺทิสนฺติ นํฯ

‘‘ปิยทสฺสโน คิหีปิ สนฺโต จ,

ภวติ พหุชนปิยายิโต;

ยทิ จ น ภวติ คิหี สมโณ โหติ,

ปิโย พหูนํ โสกนาสโน’’ติฯ

(23) อุณฺหีสสีสลกฺขณํ

[230] ‘‘ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคโต ปุริมํ ชาติํ ปุริมํ ภวํ ปุริมํ นิเกตํ ปุพฺเพ มนุสฺสภูโต สมาโน พหุชนปุพฺพงฺคโม อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ พหุชนปาโมกฺโข กายสุจริเต วจีสุจริเต มโนสุจริเต ทานสํวิภาเค สีลสมาทาเน อุโปสถุปวาเส มตฺเตยฺยตาย เปตฺเตยฺยตาย สามญฺญตาย พฺรหฺมญฺญตาย กุเล เชฏฺฐาปจายิตาย อญฺญตรญฺญตเรสุ จ อธิกุสเลสุ ธมฺเมสุฯ โส ตสฺส กมฺมสฺส กฏตฺตา…เป.… โส ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อิมํ มหาปุริสลกฺขณํ ปฏิลภติ – อุณฺหีสสีโส โหติฯ

‘‘โส เตน ลกฺขเณน สมนฺนาคโต สเจ อคารํ อชฺฌาวสติ, ราชา โหติ จกฺกวตฺตี…เป.… ราชา สมาโน กิํ ลภติ? มหาสฺส ชโน อนฺวายิโก โหติ, พฺราหฺมณคหปติกา เนคมชานปทา คณกมหามตฺตา อนีกฏฺฐา โทวาริกา อมจฺจา ปาริสชฺชา ราชาโน โภคิยา กุมาราฯ ราชา สมาโน อิทํ ลภติ… พุทฺโธ สมาโน กิํ ลภติ? มหาสฺส ชโน อนฺวายิโก โหติ, ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย อุปาสกา อุปาสิกาโย เทวา มนุสฺสา อสุรา นาคา คนฺธพฺพาฯ พุทฺโธ สมาโน อิทํ ลภติ’’ฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ